Co można odliczyć od podatku?

Podatki to jeden z kluczowych elementów w każdej gospodarce, które pomagają finansować różne usługi publiczne i inwestycje. Czasami możemy uzyskać ulgę podatkową. Na przykład na podstawie wydatków na cele osobiste lub społeczne, takich jak opłacanie studiów dzieci, składek emerytalnych lub odliczenia wydatków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Istnieje wiele rozwiązań i warunków dla osób chcących skorzystać z odliczeń podatkowych – trzeba tylko dobrze się do tego przygotować. Przeczytaj nasz artykuł i sprawdź, z jakich ulg możesz skorzystać!

Odliczenia i ulgi podatkowe 2022/2023

Ulga podatkowa jest uprawnieniem przewidzianym w polskim porządku prawnym, którego celem jest zmniejszenie obciążeń fiskalnych. Ulgi dzielą się na odliczenia od dochodu i od samych podatków. Koncepcja ta polega na odliczeniu części dochodu, który będzie uwzględniony w najniższej stawce opodatkowania.

Warunkiem skorzystania z tego typu ulg jest roczne rozliczenie podatkowe PIT. Warto skorzystać ze wszystkich przysługujących ulg i odliczeń, ponieważ to zapewni Ci największy możliwy zwrot lub najniższe obciążenia podatkiem.

Poniżej znajdziesz tabelę możliwych odliczeń wraz z ich warunkami oraz wysokością ulgi.

Rodzaj odliczenia	Wysokość ulgi	Wymagane dokumenty	Dodatkowe warunki	Deklaracja
Preferencyjne reguły opodatkowania
Wspólnie z dzieckiem	niższa stawka podatku [podwójna kwota zmniejszająca]	potwierdzenie statusu dziecka	zarobki dziecka pełnoletniego do – 16.061,28 zł	PIT‑36, PIT‑37
Zwolnienie 4+	85.528 zł	potwierdzenie wieku oraz ilości dzieci	jedynie przychody z umów o pracę, zlecenie, działalność gospodarcza, zasiłek macierzyński	PIT‑28, PIT‑36, PIT‑36L, PIT‑37
Zwolnienie dla nierezydentów	85.528 zł	zmiana rezydencji podatkowej	jedynie przychody z umów o pracę, zlecenie, działalność gospodarcza, zasiłek macierzyński, obowiązuje przez 4 lata licząc od roku, w którym nastąpił powrót do kraju lub roku następnego po powrocie	PIT‑28 PIT‑36, PIT‑36L PIT‑37
Zwolnienie dla młodych(ulga dla młodych)	85.528 zł	wiek do 26 r. ż.	jedynie przychody z umów o pracę, zlecenie, zasiłek macierzyński, praktyka absolwencka, staż uczniowski	PIT‑36,  PIT‑37
Zwolnienie dla pracujących seniorów	85.528 zł	rezygnacja ze świadczenia emerytalnego	jedynie przychody z umów o pracę, zlecenie, działalność gospodarcza, zasiłek macierzyński	PIT‑28, PIT‑36, PIT‑36L, PIT‑37
Wspólnie z małżonkiem				PIT‑36, PIT‑37
Prorodzinna (na dzieci)	1.112,04 zł[rok na 1 dziecko – warunek dochodów; 1.112,04/rok na 2 dziecko; 2.000,04 na 3 dziecko; 2.700,00 na 4 i kolejne dziecko]	Akt urodzenia, prawo opieki nad dzieckiem	Nie rozliczysz jej składając PIT‑28 i PIT‑36L	PIT‑36, PIT‑37[PIT/O]
Za pracę za granicą (abolicyjna)	Kwota podatku z zagranicy	Dokument z zagranicy (odpowiednik PIT‑11)	maksymalne odliczenie 1.360,00 zł; w przypadku pracujących offshore (dochody te są osiągane z tytułu pracy lub usług wykonywanych poza terytorium lądowym państw) – ulga bez limitu kwotowego	PIT‑28, PIT‑36, PIT‑36L, PIT‑37[PIT/O]
Składki zdrowotne	Ryczałt – 50% składek, podatek liniowy – cała wartość zapłacona, nie więcej niż 8700 zł w 2022 r. (10.200 zł w 2023 r.)	RMUA lub inny dokument potwierdzający ich wartość	Brak odliczenia w innych formach opodatkowania	PIT‑28, PIT‑36L
Ulga termomodernizacyjna	53.000 zł	Faktury z podatkiem VAT (od podatników VAT czynnych)	Poniesione koszty można rozliczać do 6 lat od roku poniesienia pierwszego wydatku	PIT‑37, PIT‑28, PIT‑36, PIT‑36L[PIT/O]
Ulga na zabytki	50% wydatku, w przypadku zakupu nieruchomości max. 500.000 zł	faktury od podatnika VAT czynnego		PIT‑37, PIT‑28, PIT‑36, PIT‑36L
Ulga na marketing produktu	max. 1 mln zł	faktury, dokumenty potwierdzające koszt		PIT-36L, PIT-36.
Ulga na stworzenie nowego produktu	30% sumy kosztów produkcji próbnej nowego produktu i wprowadzenia na rynek max. 10% dochodu z działalności gospodarczej	faktury, dokumenty potwierdzające koszt		PIT‑36, PIT‑36L,[PIT/O]
Ulga na sport/kulturę/szkolnictwo wyższe	50% kosztów poniesionych na tę działalność nie więcej niż dochód z działalności			PIT‑36, PIT‑36L,[PIT/O]
Na inwestycję w spółkę alternatywną	50% kosztów poniesionych na inwestycję nie więcej niż 250.000 zł			PIT‑36, PIT‑36L, PIT‑37,[PIT/O]
Ulga na terminal płatniczy oraz na wydatki na jego obsługę	1.000, 2.000, 2.500 zł rocznie przez dwa lata	faktury potwierdzające koszt	limit zależny od obowiązku korzystania z kasy rejestrującej (fiskalnej)	PIT‑28, PIT‑36, PIT‑36L,[PIT/O]
Na składki na związki zawodowe	500 zł rocznie	dowód zapłaty		PIT‑28, PIT‑36, PIT‑37,[PIT/O]
IKZE (konto emerytalne)	wartość równa podstawie opodatkowania, nie więcej niż 7.106,40 zł, osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą 10.659,60 zł (limit na 2022 r.)	dokument potwierdzający wartość zapłaconych lub pobranych składek		PIT‑28, PIT‑36, PIT‑36L, PIT‑37[PIT/O]
Ulga na badanie i rozwój	100%-150% kosztów poniesionych na poszczególne wydatki kwalifikowane do ulgi	ewidencja kosztów kwalifikowanych oraz dowód ich poniesienia		PIT‑36, PIT‑36L[PIT/BR]
Składki ZUS	W wysokości zapłaconych lub pobranych składek w 2022	RMUA lub inny dokument potwierdzający wartość zapłaconych lub pobranych składek		PIT‑28, PIT‑36, PIT‑36L, PIT‑37
Zwrot nienależnych świadczeń	Kwota zwrotu łącznie z podatkiem	Dowód zwrotu świadczeń	Nie były potrącone, wcześniej były opodatkowane	PIT‑28, PIT‑36, PIT‑37[PIT/O]
Ulga na leki	Koszt leków minus 100 zł za miesiąc W przypadku pieluch i pieluchomajtek itp. – max. 2.280 zł	potwierdzenie wydatku (kto, komu, kiedy, ile)	Zaświadczenie lekarskie o konieczności stosowania leków	PIT‑28, PIT‑36, PIT‑37[PIT/O]
Ulga sprzęt rehabilitacyjny	W wysokości poniesionych wydatków	Dowód poniesienia wydatku (kto, komu, ile, kiedy)	Orzeczenie o niepełnosprawności	PIT‑28 PIT‑36, PIT‑37[PIT/O]
Ulga na samochód	2.280,00 zł	Akt własności / współwłasności	Orzeczenie o niepełnosprawności bez konieczności wskazania I i II grupy	PIT‑28, PIT‑36, PIT‑37[PIT/O]
Darowizny na cele charytatywno – opiekuńcze Kościołów	do 100% dochodu podatnika (bez ograniczeń dochodowych)	Dokument (kto, ile, kiedy oraz potwierdzenie przyjęcia), potwierdzenie realizacji celu przez Kościół – w terminie 2 lat	Bez limitu!	PIT‑28, PIT‑36, PIT‑36L, PIT‑37[PIT/O]
Darowizny na kult – na Kościół	6% dochodu podatnika	Dokument (kto, ile, kiedy oraz potwierdzenie przyjęcia)	Darowizny są sumowane i łącznie liczone jest 6%	PIT‑28, PIT‑36, PIT‑37[PIT/O]
Darowizny na organizacje pożytku publicznego	6% dochodu podatnika	Dokument (kto, ile, kiedy oraz potwierdzenie przyjęcia)	Darowizny są sumowane i łącznie liczone jest 6%	PIT‑28, PIT‑36, PIT‑37[PIT/O]
Krwiodawcy	6% dochodu podatnika	Potwierdzenie stacji krwiodawstwa	Darowizny są sumowane i łącznie liczone jest 6%	PIT‑28, PIT‑36, PIT‑37[PIT/O]
Osocze	350 zł / l. max. rocznie 8.750 zł	Zaświadczenie ze stacji krwiodawstwa o ilości i terminie oddanego osocza	Brak	PIT‑28, PIT‑36, PIT‑37[PIT/O]
Darowizna na cele edukacji zawodowej	6% dochodu podatnika	Umowa darowizny składników majątku (darowizna pieniężna nie może być odliczana)	Darowizny są sumowane i łącznie liczone jest 6%; musi być przekazana wyłącznie na szkoły prowadzącej szczególny profil edukacji	PIT‑28, PIT‑36, PIT‑36L, PIT‑37[PIT/O]
Darowizna na cele walki z COVID-19	do 100% dochodu podatnika (bez ograniczeń co do dochodu podatnika) od 100 do 200% wartości darowizny	Umowa darowizny składników majątku Darowizna przekazywana za pośrednictwem organizacji pożytku publicznego – pisemna informacja o miesiącu przekazania środków pochodzących z darowizny oraz nazwie podmiotu,, który ją ostatecznie otrzymał	do 100% dochodu podatnika; nie sumuje się ich z pozostałymi darowiznami w celu ustalenia limitu odliczeń podatkowych	PIT‑28, PIT‑36, PIT‑36L, PIT‑37[PIT/O]
Darowizna tabletów i laptopów na rzecz jednostek prowadzących placówki oświatowe	do 100% dochodu podatnika (bez ograniczeń co do dochodu podatnika) od 100 do 200% wartości darowizny	Umowa darowizny składników majątku (darowizna pieniężna nie może być odliczana) Darowizna przekazywana za pośrednictwem organizacji pożytku publicznego – pisemna informacja o miesiącu przekazania środków pochodzących z darowizny oraz nazwie podmiotu,, który ją ostatecznie otrzymał	do 100% dochodu podatnika; nie sumuje się ich z pozostałymi darowiznami w celu ustalenia limitu odliczeń podatkowych	PIT‑28, PIT‑36, PIT‑36L, PIT‑37[PIT/O]
Internet	760,00 zł	Dokument (kto, komu, ile, za co zapłacił)	Nie więcej niż poniesione wydatki, tylko dwa bezpośrednio następujące po sobie lata	PIT‑28, PIT‑36, PIT‑37[PIT/O]
Odliczenie – strata podatkowa	1) maksymalnie 50% dla strat z 2021 i lat wcześniejszych 2) 100% straty z 2020 r. i 2021 r. jeśli nie przekracza 5 mln zł, a gdy jest wyższa do 50% tej nadwyżki do odliczenia rocznie	Strata wykazana i rozliczana w PIT za poprzednie lata	Straty podatkowe można odliczać w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych.	PIT‑28, PIT‑36, PIT‑36L[PIT/O]
Ulga na złe długi	Wartość niezapłaconych wierzytelności, które zwiększyły przychód podatkowy	Dokument potwierdzający termin do zapłaty	Odliczenie w roku, w którym minęło 90 dni od terminu zapłaty wskazanego na fakturze lub umowie	PIT‑28, PIT‑36, PIT‑36L,[PIT/O]
Ulga na robotyzację	Wydatki na roboty, maszyny i urządzenia peryferyjne	Dokument potwierdzający płatność (kto, komu, kiedy, ile, za co zapłacił)	w roku podatkowym poniesienia wydatków lub w jednym z 6 kolejnych lat, 100% wydatków zaliczonych do kosztów podatkowych	PIT-36, PIT-36L,[PIT/O]

Rodzaje ulg i odliczeń – podstawowe różnice i ich wpływ na podatek

W polskim systemie podatkowym wyróżniamy dwa główne rodzaje ulg i odliczeń, które wpływają na ostateczną kwotę podatku:

• Ulgi odliczane od dochodu – zmniejszają podstawę opodatkowania, czyli kwotę dochodu, od której jest liczony podatek. Przykładem są składki na ubezpieczenia społeczne (ZUS) czy darowizny przekazane na cele pożytku publicznego.
• Ulgi odliczane od podatku – obniżają bezpośrednio kwotę należnego podatku. Tutaj znajduje się m.in. ulga na dzieci, ulga rehabilitacyjna czy ulga termomodernizacyjna.

Jak to wpływa na podatek? Odliczenia od dochodu zmniejszają podstawę opodatkowania, co powoduje, że podatek liczony jest od niższej kwoty. Natomiast odliczenia od podatku obniżają już wyliczoną kwotę podatku, co na ogół daje większe oszczędności.

Zrozumienie różnicy między tymi dwoma typami ulg jest kluczowe dla prawidłowego i efektywnego rozliczenia podatkowego.

Najpopularniejsze ulgi podatkowe – warunki, limity i wymogi formalne

Ulga na dzieci (ulga prorodzinna)

Najczęściej wykorzystywana ulga odliczana od podatku. Kwota ulgi zależy od liczby dzieci:

• 1 dziecko – 1 112,04 zł rocznie,
• 2 dzieci – po 2 000,04 zł rocznie na każde dziecko,
• 3 i kolejne dzieci – 2 700 zł rocznie na każde dziecko.

Warunki korzystania z ulgi:

• dzieci muszą posiadać nadany numer PESEL,
• rodzice muszą posiadać prawo do wspólnego rozliczenia lub rozliczać się indywidualnie,
• konieczne jest wykazanie dochodów nieprzekraczających określonych limitów (dotyczy np. samotnych rodziców).

Wymagane dokumenty to m.in. oświadczenie o prawie do ulgi oraz PESEL dzieci.

Ulga termomodernizacyjna

Dotyczy właścicieli domów jednorodzinnych, którzy ponieśli wydatki na prace poprawiające efektywność energetyczną budynku.

• Limit odliczenia wynosi maksymalnie 53 000 zł,
• kwalifikowane prace to m.in. docieplenie ścian, wymiana okien i drzwi, montaż odnawialnych źródeł energii,
• ulga jest odliczana od podatku w roku, w którym poniesiono wydatki lub w roku następnym.

Do rozliczenia potrzebna jest dokumentacja potwierdzająca wykonanie prac i poniesione koszty (faktury, umowy).

Ulga na Internet

Odliczenie od dochodu, dostępne maksymalnie za dwa kolejne lata podatkowe z rzędu.

• Limit odliczenia to 760 zł rocznie,
• ulga nie przysługuje, gdy internet jest kosztem działalności gospodarczej,
• rozliczający musi posiadać faktury lub rachunki potwierdzające opłaty.

Ulga rehabilitacyjna

Dotyczy osób niepełnosprawnych lub ich opiekunów, pozwalająca na odliczenie wydatków na cele rehabilitacyjne i związane z ułatwieniem funkcjonowania.

• Limit odliczenia do 2 280 zł,
• kwalifikowane wydatki to m.in. zakup sprzętu rehabilitacyjnego, adaptacja mieszkania, usługi terapeutyczne,
• konieczne jest posiadanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności oraz potwierdzeń poniesionych kosztów.

Ulga dla krwiodawców

Przysługuje osobom oddającym krew lub osocze, umożliwia odliczenie 6% dochodu (podstawy opodatkowania) od podatku.

• Warunkiem jest posiadanie zaświadczenia potwierdzającego oddanie krwi lub osocza,
• odliczenie może być stosowane tylko przez osoby fizyczne,
• ulga ma charakter odliczenia od podatku.

Odliczenia składek i darowizn – zasady, limity i wymagania

Składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne

• Składki społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe) można odliczyć od dochodu, co zmniejsza podstawę opodatkowania.
• Składkę zdrowotną można odliczyć od podatku, ale tylko w określonej wysokości – zgodnie z obowiązującymi limitami (np. 7,75% podstawy wymiaru składki).
• Ważne jest, aby składki były faktycznie opłacone w danym roku podatkowym.

Darowizny

Darowizny na cele publiczne mogą być odliczane od dochodu do wysokości 6% jego wartości.

• Można odliczyć darowizny na cele pożytku publicznego, cele kultu religijnego, cele edukacyjne, ochronę zdrowia, a także na organizacje charytatywne, kościelne i społeczne.
• Ważne jest, aby darowizny były potwierdzone odpowiednimi dokumentami, np. potwierdzeniem przelewu, umową darowizny.
• Darowizny przekazane na cele komercyjne lub inne niekwalifikujące się nie podlegają odliczeniu.

Ulgi dla określonych grup podatników i ulgi zniesione – kto może korzystać?

Ulga dla młodych

Osoby poniżej 26 roku życia mogą korzystać ze zwolnienia z podatku dochodowego do kwoty przychodu 85 528 zł rocznie.

• Dotyczy umów o pracę, zlecenie, praktyk absolwenckich i staży,
• warunkiem jest wiek poniżej 26 lat w roku podatkowym,
• ulga zwalnia z obowiązku płacenia podatku, ale nie zwalnia z obowiązku rozliczenia.

Ulgi dla powracających z zagranicy

Podatnicy powracający do Polski po dłuższym pobycie za granicą mogą korzystać z ulg podatkowych mających na celu ułatwienie reintegracji.

• Możliwość wyboru opodatkowania na zasadach ogólnych lub preferencyjnych,
• konieczność spełnienia określonych warunków czasowych i formalnych.

Wspólne rozliczenie z małżonkiem

Małżonkowie mogą zdecydować się na wspólne rozliczenie podatku, co może obniżyć podatek, szczególnie gdy jedno z nich osiąga znacznie niższe dochody.

• Wymagane jest zawarcie małżeństwa przez cały rok podatkowy,
• rozliczenie odbywa się na formularzu PIT-37 lub PIT-36,
• wspólne rozliczenie pozwala na sumowanie dochodów i obliczenie podatku od połowy łącznego dochodu.

Ulgi zniesione, lecz nadal obowiązujące dla uprawnionych

Niektóre ulgi zostały formalnie zniesione, ale osoby, które nabyły do nich prawo przed zniesieniem, mogą je nadal stosować.

• Ulga meldunkowa – dotyczyła osób zmieniających miejsce zamieszkania,
• Ulga odsetkowa – związana z odsetkami od kredytów mieszkaniowych,
• osoby korzystające z tych ulg powinny posiadać dokumenty potwierdzające prawo do odliczenia.

Porównanie ulg odliczanych od dochodu i od podatku

Rodzaj ulgi	Odliczenie od dochodu	Odliczenie od podatku	Przykłady	Wpływ na podatek
Składki ZUS	Tak	Nie (oprócz składki zdrowotnej częściowo)	Składki społeczne na ubezpieczenia emerytalne, rentowe	Zmniejszają podstawę opodatkowania, więc podatek jest liczony od niższej kwoty
Darowizny	Tak	Nie	Darowizny na cele pożytku publicznego, kult religijny	Zmniejszają podstawę opodatkowania do 6% dochodu
Ulga na dzieci	Nie	Tak	Ulga prorodzinna	Obniża bezpośrednio kwotę podatku do zapłaty
Ulga rehabilitacyjna	Nie	Tak	Wydatki na rehabilitację i sprzęt rehabilitacyjny	Zmniejsza kwotę podatku do zapłaty
Ulga termomodernizacyjna	Nie	Tak	Prace termomodernizacyjne w domach jednorodzinnych	Obniża podatek bezpośrednio, limit do 53 000 zł
Ulga na Internet	Tak	Nie	Koszty korzystania z Internetu (max 2 lata)	Zmniejsza podstawę opodatkowania, limit 760 zł rocznie

Lista dokumentów niezbędnych do rozliczenia ulg i odliczeń

Aby prawidłowo skorzystać z ulg podatkowych, należy posiadać odpowiednią dokumentację potwierdzającą prawo do odliczenia:

• Faktury i rachunki – potwierdzające poniesienie kosztów (np. za prace termomodernizacyjne, Internet, rehabilitację),
• Zaświadczenia i orzeczenia – np. orzeczenia o niepełnosprawności, zaświadczenia o oddaniu krwi, zaświadczenia od pracodawcy,
• Oświadczenia – np. o prawie do ulgi na dzieci, o wspólnym rozliczeniu z małżonkiem,
• Dowody wpłat i przelewów – w przypadku darowizn na cele społeczne, kościelne lub edukacyjne,
• Potwierdzenia opłacenia składek – dokumenty potwierdzające zapłatę składek ZUS i zdrowotnych.

Dokumenty te należy zachować i dołączyć lub udostępnić na żądanie urzędu skarbowego.