Odliczenie darowizny od podatku to świetny sposób, by obniżyć swój podatek, jednocześnie wspierając ważne cele społeczne. Aby w pełni wykorzystać tę możliwość, musisz poznać zasady, limity i niezbędne dokumenty. Ten przewodnik krok po kroku wyjaśni Ci, jak rozliczyć darowizny w deklaracji PIT.
Kto i na jakich zasadach może odliczyć darowiznę od podatku?
Z ulgi podatkowej na darowizny możesz skorzystać, jeśli rozliczasz się na formularzach PIT-37, PIT-36 lub PIT-28. Dzięki niej zmniejszysz swoją podstawę opodatkowania – czyli kwotę, od której obliczany jest Twój podatek.
Uprawnieni podatnicy i ogólne warunki
Prawo do odliczenia darowizny przysługuje Tobie, jeśli jako osoba fizyczna przekazałeś(-aś) środki lub rzeczy na ściśle określone cele. Kluczowe jest, aby Twoja darowizna była odpowiednio udokumentowana i trafiła do uprawnionych podmiotów, a nie osób prywatnych.
Czytaj także: Jak przekazać 1,5% podatku?
Rodzaje darowizn, które odliczysz od podatku
Nie każda darowizna kwalifikuje się do odliczenia od podatku. Polskie prawo podatkowe jasno określa, jakie cele uprawniają Cię do skorzystania z ulgi. Pamiętaj, że darowizny muszą trafić do podmiotów spełniających określone kryteria, a nie do osób fizycznych.
- Organizacje pożytku publicznego (OPP): Darowizny na cele statutowe organizacji pozarządowych, które prowadzą działalność pożytku publicznego w Polsce. Dotyczy to również podobnych organizacji działających w krajach UE/EOG, jeśli realizują cele społeczne i religijne.
- Cele kultu religijnego: Darowizny na rzecz kościołów, związków wyznaniowych oraz ich osób prawnych.
- Cele kształcenia zawodowego: Darowizny na rzecz publicznych szkół, które prowadzą kształcenie zawodowe.
- Krwiodawstwo: Darowizna krwi lub osocza, za którą przysługuje ekwiwalent pieniężny (wartość ekwiwalentu możesz odliczyć).
- Wsparcie Ukrainy: Darowizny przekazane w okresie od 24 lutego 2022 r. do 31 grudnia 2022 r. na rzecz wspierania ofiar działań wojennych w Ukrainie. Mogłeś(-aś) je przekazać m.in. OPP, jednostkom samorządu terytorialnego czy Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych.
Limity odliczenia darowizn
Pamiętaj, że istnieje maksymalna kwota, jaką możesz odliczyć od swojego dochodu lub przychodu. Przekroczenie tego limitu nie pozwoli Ci na dalsze zmniejszenie podstawy opodatkowania.
Zasada 6% dochodu/przychodu: Łączna kwota odliczeń z tytułu darowizn (na OPP, cele kultu religijnego, kształcenie zawodowe, krwiodawstwo) nie może przekroczyć 6% Twojego dochodu (dla PIT-36, PIT-37) lub przychodu (dla PIT-28) w danym roku podatkowym.
Jeśli darowujesz towary opodatkowane VAT, wartością darowizny będzie wartość brutto – czyli suma wartości towaru i podatku VAT.
Niezbędna dokumentacja darowizn
Prawidłowe udokumentowanie darowizny jest kluczowe, abyś mógł/mogła skorzystać z ulgi. Bez odpowiednich dowodów Urząd Skarbowy może zakwestionować Twoje odliczenie.
- Darowizna pieniężna: Musisz posiadać dowód wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego (np. potwierdzenie przelewu). Pamiętaj, że przelew musi zawierać Twoje dane jako darczyńcy, dane obdarowanego oraz kwotę darowizny.
- Darowizna rzeczowa: Konieczna jest umowa darowizny (lub akt notarialny), która zawiera dane stron, szczegółowy opis darowizny oraz jej wartość rynkową. Obdarowany powinien dodatkowo wystawić oświadczenie potwierdzające jej przyjęcie.
Ważne: Nie odliczysz darowizn przekazanych gotówką – to bardzo ważne. Dokumenty potwierdzające darowiznę musisz przechowywać, ale nie dołączać do deklaracji PIT. Urząd Skarbowy może w każdej chwili zażądać ich do wglądu.
Czego nie odliczysz od podatku?
Pamiętaj, że nie wszystkie darowizny kwalifikują się do ulgi. Istnieją ściśle określone wykluczenia, o których musisz pamiętać, aby uniknąć problemów z rozliczeniem.
- Darowizny na rzecz osób fizycznych (prywatnych).
- Darowizny na rzecz partii politycznych.
- Darowizny na rzecz państwowych oraz samorządowych jednostek publicznych (np. administracji rządowej, sądów, uczelni wyższych, szkół, szpitali, bibliotek) – nawet jeśli wydawałoby się, że wspierasz ważny cel.
- Darowizny na rzecz związków zawodowych oraz organizacji pracodawców.
- Darowizny, które zostały Ci w jakiejkolwiek formie zwrócone – takie wsparcie nie jest już darowizną.
- Darowizny, które zostały już zaliczone do kosztów uzyskania przychodu (z wyjątkiem specyficznych darowizn na rzecz Ukrainy w 2022 roku).
Specyfika odliczania darowizn krwi i osocza
Jesteś krwiodawcą? Świetnie! Ty również możesz skorzystać z ulgi podatkowej. To szczególna forma darowizny, która ma swoje specyficzne zasady odliczenia.
Wartość ekwiwalentu pieniężnego za litr krwi lub osocza to 130 zł. Odliczyć możesz iloczyn tej kwoty i faktycznie oddanej ilości krwi lub osocza. Pamiętaj, że całkowita kwota odliczenia z tytułu darowizny krwi również podlega ogólnemu limitowi 6% Twojego dochodu/przychodu.
Wymaganym dokumentem jest zaświadczenie wydane przez jednostkę organizacyjną publicznej służby krwi, które potwierdza ilość bezpłatnie oddanej krwi lub osocza.
Jak prawidłowo rozliczyć darowiznę w deklaracji PIT?
Aby odliczyć darowiznę, musisz wypełnić odpowiednie rubryki w deklaracji podatkowej. Cały proces jest prosty, jeśli masz wszystkie wymagane dokumenty pod ręką.
Odliczenia z tytułu darowizn wykazujesz w załączniku PIT/O (Informacja o odliczeniach od dochodu/przychodu oraz od podatku). Ten załącznik składasz wraz z główną deklaracją podatkową, którą może być PIT-37 (dla większości osób zatrudnionych na umowę o pracę), PIT-36 (dla prowadzących działalność gospodarczą rozliczających się na zasadach ogólnych) lub PIT-28 (dla rozliczających się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych).
Darowizna a 1,5% podatku: Kluczowe różnice
Masz dwie główne drogi, by wesprzeć organizacje pożytku publicznego: możesz odliczyć darowiznę od dochodu lub przekazać 1,5% swojego podatku. Pamiętaj, że są to odrębne mechanizmy, a więcej na ich temat znajdziesz w naszym artykule: Co można odliczyć od podatku?
Odliczenie darowizny zmniejsza podstawę opodatkowania, co bezpośrednio obniża kwotę Twojego należnego podatku. Przekazanie 1,5% podatku to natomiast dyspozycja, by część już obliczonego i należnego państwu podatku trafiła do wybranej przez Ciebie organizacji. To nie wpływa na wysokość Twojego zobowiązania podatkowego, a jedynie na to, do kogo trafi część Twojego podatku.
FAQ
Poniżej zebraliśmy odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące odliczania darowizn. Sprawdź, czy znajdziesz tu to, czego szukasz!
Czy mogę odliczyć od podatku darowiznę przekazaną gotówką?
Nie, darowizn pieniężnych przekazanych gotówką nie możesz odliczyć. Zawsze potrzebujesz dowodu wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego.
Jaki jest maksymalny limit odliczenia darowizn od dochodu/przychodu?
Łączna kwota odliczeń z tytułu darowizn nie może przekroczyć 6% Twojego dochodu (lub przychodu, jeśli rozliczasz się ryczałtem) w danym roku podatkowym.
Czy darowizny na rzecz osób prywatnych lub partii politycznych podlegają odliczeniu?
Nie, darowizny na rzecz osób fizycznych (prywatnych) ani partii politycznych nie podlegają odliczeniu od podatku.
Gdzie w deklaracji PIT należy wykazać odliczoną darowiznę?
Odliczoną darowiznę wykazujesz w załączniku PIT/O, który następnie składasz wraz z główną deklaracją PIT (np. PIT-37, PIT-36, PIT-28).
