Jak odliczyć darowiznę od podatku?

Odliczenie darowizny od podatku to świetny sposób, by obniżyć swój podatek, jednocześnie wspierając ważne cele społeczne. Aby w pełni wykorzystać tę możliwość, musisz poznać zasady, limity i niezbędne dokumenty. Ten przewodnik krok po kroku wyjaśni Ci, jak rozliczyć darowizny w deklaracji PIT.

Kto i na jakich zasadach może odliczyć darowiznę od podatku?

Z ulgi podatkowej na darowizny skorzystasz, jeśli rozliczasz się na formularzach PIT-37, PIT-36 lub PIT-28. Dzięki niej zmniejszysz swoją podstawę opodatkowania – czyli kwotę, od której obliczany jest Twój podatek.

Uprawnieni podatnicy i ogólne warunki

Prawo do odliczenia darowizny przysługuje osobie fizycznej, która przekazała środki lub rzeczy na ściśle określone cele. Taka darowizna musi być odpowiednio udokumentowana i trafić do uprawnionych podmiotów, a nie do osób prywatnych.

Czytaj także: Jak przekazać 1,5% podatku?

Rodzaje darowizn, które odliczysz od podatku

Nie każda darowizna kwalifikuje się do odliczenia od podatku. Polskie prawo podatkowe jasno określa, jakie cele uprawniają do skorzystania z ulgi. Darowizny muszą trafić do podmiotów spełniających określone kryteria, a nie do osób fizycznych.

• Organizacje pożytku publicznego (OPP): Darowizny na cele statutowe organizacji pozarządowych, które prowadzą działalność pożytku publicznego w Polsce. Dotyczy to również podobnych organizacji działających w krajach UE/EOG, jeśli realizują cele społeczne i religijne.
• Cele kultu religijnego: Darowizny na rzecz kościołów, związków wyznaniowych oraz ich osób prawnych.
• Cele kształcenia zawodowego: Darowizny na rzecz publicznych szkół, które prowadzą kształcenie zawodowe.
• Krwiodawstwo: Darowizna krwi lub osocza, za którą przysługuje ekwiwalent pieniężny (wartość ekwiwalentu możesz odliczyć).
• Wsparcie Ukrainy: Darowizny przekazane w okresie od 24 lutego 2022 r. do 31 grudnia 2022 r. na rzecz wspierania ofiar działań wojennych w Ukrainie. Mogłeś(-aś) je przekazać m.in. OPP, jednostkom samorządu terytorialnego czy Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych.

Limity odliczenia darowizn

Możesz odliczyć od dochodu lub przychodu maksymalną kwotę. Przekroczenie tego limitu nie pozwoli na dalsze zmniejszenie podstawy opodatkowania.

Zasada 6% dochodu/przychodu: Łączna kwota odliczeń z tytułu darowizn (na OPP, cele kultu religijnego, kształcenie zawodowe, krwiodawstwo) nie może przekroczyć 6% Twojego dochodu (dla PIT-36, PIT-37) lub przychodu (dla PIT-28) w danym roku podatkowym.

Jeśli darowujesz towary opodatkowane VAT, wartością darowizny będzie wartość brutto – czyli suma wartości towaru i podatku VAT.

Niezbędna dokumentacja darowizn

Prawidłowe udokumentowanie darowizny jest kluczowe, aby skorzystać z ulgi. Bez odpowiednich dowodów Urząd Skarbowy może zakwestionować odliczenie.

• Darowizna pieniężna: Posiadaj dowód wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego (np. potwierdzenie przelewu). Przelew musi zawierać Twoje dane jako darczyńcy, dane obdarowanego oraz kwotę darowizny.
• Darowizna rzeczowa: Konieczna jest umowa darowizny (lub akt notarialny), zawierająca dane stron, szczegółowy opis darowizny oraz jej wartość rynkową. Obdarowany powinien dodatkowo wystawić oświadczenie potwierdzające jej przyjęcie.

Darowizn przekazanych gotówką nie odliczysz. Dokumenty potwierdzające darowiznę przechowuj, ale nie dołączaj do deklaracji PIT. Urząd Skarbowy może w każdej chwili zażądać ich do wglądu.

Czego nie odliczysz od podatku?

Nie wszystkie darowizny kwalifikują się do ulgi. Istnieją ściśle określone wykluczenia, których znajomość pozwoli uniknąć problemów z rozliczeniem.

• Darowizny na rzecz osób fizycznych (prywatnych).
• Darowizny na rzecz partii politycznych.
• Darowizny na rzecz państwowych i samorządowych jednostek publicznych (np. administracji rządowej, sądów, uczelni, szkół, szpitali, bibliotek), nawet jeśli cel wydaje się szczytny.
• Darowizny na rzecz związków zawodowych oraz organizacji pracodawców.
• Darowizny zwrócone w jakiejkolwiek formie.
• Darowizny, które zostały już zaliczone do kosztów uzyskania przychodu (z wyjątkiem specyficznych darowizn na rzecz Ukrainy w 2022 roku).

Specyfika odliczania darowizn krwi i osocza

Jesteś krwiodawcą? Świetnie! Ty również możesz skorzystać z ulgi podatkowej. To szczególna forma darowizny, która ma swoje specyficzne zasady odliczenia.

Wartość ekwiwalentu pieniężnego za litr krwi lub osocza wynosi 130 zł. Odliczasz iloczyn tej kwoty i faktycznie oddanej ilości krwi lub osocza. Całkowita kwota odliczenia z tytułu darowizny krwi podlega ogólnemu limitowi 6% dochodu/przychodu.

Wymaganym dokumentem jest zaświadczenie wydane przez jednostkę organizacyjną publicznej służby krwi, które potwierdza ilość bezpłatnie oddanej krwi lub osocza.

Jak prawidłowo rozliczyć darowiznę w deklaracji PIT?

Aby odliczyć darowiznę, wypełniasz odpowiednie rubryki w deklaracji podatkowej. Proces przebiega sprawnie, gdy masz wszystkie wymagane dokumenty, np. potwierdzenie przelewu darowizny, pod ręką. Z mojego doświadczenia: to właśnie kompletność dokumentacji jest kluczem do uniknięcia zbędnych formalności.

Odliczenia z tytułu darowizn wykazujesz w załączniku PIT/O (Informacja o odliczeniach od dochodu/przychodu oraz od podatku). Ten załącznik składasz wraz z główną deklaracją podatkową, którą może być PIT-37 (dla większości osób zatrudnionych na umowę o pracę), PIT-36 (dla prowadzących działalność gospodarczą rozliczających się na zasadach ogólnych) lub PIT-28 (dla rozliczających się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych).

Darowizna a 1,5% podatku: Kluczowe różnice

Aby wesprzeć organizacje pożytku publicznego, możesz odliczyć darowiznę od dochodu lub przekazać 1,5% swojego podatku. Są to odrębne mechanizmy; więcej na ich temat znajdziesz w naszym artykule: Co można odliczyć od podatku?

Odliczenie darowizny zmniejsza podstawę opodatkowania, co bezpośrednio obniża kwotę Twojego należnego podatku. Przekazanie 1,5% podatku to natomiast dyspozycja, by część już obliczonego i należnego państwu podatku trafiła do wybranej przez Ciebie organizacji. To nie wpływa na wysokość Twojego zobowiązania podatkowego, a jedynie na to, do kogo trafi część Twojego podatku.

FAQ

Poniżej znajdziesz odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące odliczania darowizn.

Czy mogę odliczyć od podatku darowiznę przekazaną gotówką?

Nie, darowizn pieniężnych przekazanych gotówką nie odliczysz. Zawsze wymagany jest dowód wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego.

Jaki jest maksymalny limit odliczenia darowizn od dochodu/przychodu?

Łączna kwota odliczeń z tytułu darowizn nie może przekroczyć 6% Twojego dochodu (lub przychodu, jeśli rozliczasz się ryczałtem) w danym roku podatkowym.

Czy darowizny na rzecz osób prywatnych lub partii politycznych podlegają odliczeniu?

Nie, darowizny na rzecz osób fizycznych (prywatnych) ani partii politycznych nie podlegają odliczeniu od podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT).

Gdzie w deklaracji PIT należy wykazać odliczoną darowiznę?

Odliczoną darowiznę wykazujesz w załączniku PIT/O, składanym wraz z główną deklaracją PIT (np. PIT-37, PIT-36, PIT-28).